Page 27 - Volume 1, Issue 1, January 2008

New plant pathogens in Greece 25
δασικά είδη και μόνο λίγα φαίνεται να έχουν αμελητέες επιπτώσεις. Οι σοβαρότερες περιπτώσεις,
με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, είναι οι εξής:
Η είσοδος του − Ceratocystis platani στη χώρα μας και η εμφάνιση της ασθένειας «έλκος του
πλατάνου», η οποία έγινε σχετικά πρόσφατα και βρίσκεται ακόμη σε περιορισμένη έκταση
στη Νοτιοδυτική Πελοπόννησο. Λόγω της σοβαρότητας της ασθένειας θα πρέπει να ληφθούν
επειγόντως μέτρα για τον περιορισμό της ασθένειας.
Η ίσκα των αμπελώνων, με νέα παθογόνα που απομονώθηκαν από νεαρά πρέμνα, αποτελεί −
ήδη σοβαρό πρόβλημα τόσο στην εγκατάσταση των νέων αμπελώνων όσο και μετέπειτα. Η
χρησιμοποίηση πολλαπλασιαστικού υλικού απαλλαγμένου από την ασθένεια είναι πρωταρχικό
μέτρο που πρέπει να ληφθεί για την αντιμετώπιση της ασθένειας.
Η νέα ειδική μορφή του − Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum προκαλεί σήψη της
βάσης και αδρομύκωση της αγγουριάς με σοβαρές ζημιές στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες
της χώρας.
Η κηλίδωση των μανταρινιών Minneola από τον − Alternaria alternata pv. citri είναι ένα σοβαρό
πρόβλημα στη Βορειοδυτική Ελλάδα.
Οι προσβολές των καψών του βαμβακιού από τον − Phytophthora boehmeriae είναι ένα σοβαρό
πρόβλημα σε φυτείες που συνήθως ποτίζονται διαφορετικά από το σύστημα «στάγδην».
΄Οσον αφορά στα φυτοπαθογόνα βακτήρια, υπήρξαν πέντε νέες αναφορές από το 1990 μέχρι
το 2007 στην Ελλάδα. Όλα τα παθογόνα διαπιστώθηκαν επί καλλιεργούμενων λαχανοκομικών
φυτών και περιγράφηκαν τα συμπτώματα. Τα βακτήρια που ανιχνεύθηκαν και προσδιορίσθηκαν
ήταν: Pantoea ananas επί καρπουζιού, Pseudomonas syringae pv. apii επί σέλινου, Pseudomonas sy-
ringae pv. porri επί πράσου, Xanthomonas campestris pv. vitians επί μαρουλιού και Xanthomonas
cynarae επί αγκινάρας. Σην Ελλάδα δεν έχει διαπιστωθεί ακόμα ευρεία εξάπλωση των βακτηρίων
αυτών αλλά, με βάση στοιχεία από άλλες χώρες, η προκαλούμενη από αυτά ζημιά μπορεί να έχει
σοβαρή οικονομική επίπτωση γιατί μειώνει την εμπορική αξία ή καθιστά μη εμπορεύσιμη τη
συγκομιδή των προσβεβλημένων φυτών.
Όσον αφορά στους ιούς και τα ιοειδή, έγιναν 52 συνολικά νέες αναφορές στη χώρα μας στο
ίδιο διάστημα. Από αυτές, τη σοβαρότερη νέα απειλή για σημαντικές καλλιέργειες όπως τα
εσπεριδοειδή, η τομάτα, το αγγούρι και η πατάτα αποτελούν εννέα ιοί οι οποίοι διαθέτουν έντομα-
φορείς ικανούς να διασφαλίσουν την περαιτέρω μετάδοσή τους. Αυτοί είναι: ο ιός της τριστέτσας
των εσπεριδοειδών (Citrus tristeza virus, CTV), ο ιός του κίτρινου καρουλιάσματος των φύλλων της
τομάτας (Tomato yellow leaf curl virus, TYLCV), ο ιός του κίτρινου καρουλιάσματος των φύλλων
της τομάτας της Σαρδηνίας ( Tomato yellow leaf curl Sardinia virus, TYLCSV), ο ιός της χλώρωσης
της τομάτας ( Tomato chlorosis virus, ToCV), ο ιός της μολυσματικής χλώρωσης της τομάτας (Toma-
to infectious chlorosis virus, TICV), ο ιός του ψευδο-ίκτερου των τεύτλων (Beet pseudo-yellows virus,
BPYV), ο ιός του κίτρινου παραμορφωτικού νανισμού των κολοκυνθοειδών (Cucurbit yellow stunt-
ing disorder virus , CYSDV), ο ιός του αφιδομεταδιδόμενου κίτρινου ίκτερου των κολοκυνθοειδών
(Cucumber aphid borne yellows virus, CABYV) και ο ιός Υ της πατάτας στέλεχος ΝΤΝ (Potato virus
YNTN, PVYNTN). Η εκρίζωση ασθενών φυτών, η εφαρμογή αυστηρών διαδικασιών φυτοκαραντίνας
και η χρησιμοποίηση πολλαπλασιαστικού υλικού απαλλαγμένου ιών είναι κάποια από τα
σημαντικότερα μέτρα για την αντιμετώπισή τους. Τα μισά σχεδόν από αυτά τα περιγραφέντα
παθογόνα προέκυψαν από επισκοπήσεις που είχαν σκοπό τη διερεύνηση της φυτοϋγιεινής
κατάστασης αγενώς πολλαπλασιαζόμενων καλλιεργειών, σαν πρώτο βήμα για την παραγωγή
υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού. Οι μοριακές μέθοδοι που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια
έχουν συμβάλει σημαντικά στην ταυτοποίηση και τον χαρακτηρισμό των αναφερόμενων ιών και
ιοειδών.
Hellenic Plant Protection Journal 1: 1-25, 2008